Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και η θέση του ενεργειακού καταναλωτή στην Ευρωπαϊκή έννομη τάξη

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα

VIIΠρόλογος

XVIIΣυντομογραφίες

Μέρος Α΄

Απελευθέρωση της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

στην Ευρωπαϊκή έννομη Τάξη

I.

3Η Νομοθετική Ακολουθία της Απελευθέρωσης στην Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη

31. Η Ενέργεια στις Συνθήκες

72. Η Ενεργειακή Αλληλεγγύη στην ΕΕ

113. Το Ρυθμιστικό Πλαίσιο του Άρθρου 194 ΣΛΕΕ

134. Συγγενική Σχέση των Άρθρων 192 και 194 ΣΛΕΕ

145. Απελευθέρωση Vs. Ενιαία Αγορά Ενέργειας

14i). Η έννοια της απελευθέρωσης

18ii). Η έννοια της ενιαίας αγοράς ενέργειας

196. Οι Τρεις Δέσμες Απελευθέρωσης

287. Η Πορεία της Ενεργειακής Ένωσης και το Χειμερινό Πακέτο

358. Ο Ανταγωνισμός ως Παράμετρος Απελευθέρωσης

35i). Νομική βάση

37ii). Μέσα δικαίου ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας

38α). έλεγχος των συγκεντρώσεων μεταξύ των επιχειρήσεων

β).

39Καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά (άρθρο 102 ΣΛΕΕ)

41γ). Απαγόρευση ενισχύσεων σύμφωνα με το άρθρο 107 ΣΛΕΕ

δ).

44Δημόσιες υπηρεσίες, υπηρεσίες γενικού συμφέροντος και υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος

iii).

49Δίκαιο ανταγωνισμού και τομεακές ρυθμίσεις: Συγκριτική προσέγγιση

50Συμπληρωματικό καθεστώς

52Ex ante και ex post μέσα

529. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

56II. Από την Απελευθέρωση στην Διασύνδεση των Αγορών

561. Εισαγωγή

572. Η Λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

57i). Βασική δομή του συστήματος ηλεκτροδότησης της ΕΕ

60ii). Τα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας

613. Η Νομική Φύση της Ενέργειας

61i). Η ηλεκτρική ενέργεια κατ’ άρθρο 947 παρ. 2 ΑΚ

65ii). Η ενέργεια ως εμπόρευμα

67iii). Η ενέργεια ως υπηρεσία

704. Οι Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας στην ΕΕ

70i). Ενεργειακές αγορές – οριοθέτηση

71ii). Η Χονδρική Αγορά Ενέργειας

72Ορισμός

73Η έννοια του συμμετέχοντα στην αγορά

76iii). Οι δημιουργούμενες σχετικές αγορές

77iv). Κύρια μοντέλα οργάνωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

79v). Μοντέλα οργάνωσης απελευθερωμένων αγορών ενέργειας

80Υποχρεωτική κοινοπραξία

81Χρηματιστήρια ενέργειας

82Μηχανισμός διαμόρφωσης τιμών και διαπραγμάτευσης

82Δίπτυχη δημοπρασία

83Continuous trading – Continuous automatic matching

83Τύποι υποβολής των προσφορών

84Εξωχρηματιστηριακή αγορά – διμερείς συμβάσεις (OTC – Over-the-counter market)

85vi). Το Ευρωπαϊκό Μοντέλο Στόχος

88vii). Η χονδρεμπορική αγορά στα πλαίσια του Μοντέλου Στόχος

89Αγορά Προθεσμιακών Συναλλαγών και Αγορά Παραγώγων

89Αγορά επόμενης ημέρας ή προ-ημερήσια αγορά

90Ενδοημερήσια αγορά

91Αγορά εξισορρόπησης

935. Διασύνδεση των Αγορών

93i). Η διασύνδεση αγορών και δικτύων στην ΕΕ

93ii). Σύζευξη των αγορών (Market Coupling)

96iii). Ιστορική αναδρομή

961993: Σύζευξη στη Σκανδιναβία

962006: Σύζευξη τιμών μεταξύ Ολλανδίας, Βελγίου και Γαλλίας

972006: Πρωτοβουλίες Ηλεκτρισμού –Electricity Regional Initiatives (ERI)

982007: Iberian electricity market

992008: Η κοινοπραξία Central Allocation Office GmbH (CAO)

992010: Σύζευξη αγοράς Κεντρικής Δυτικής Ευρώπης/ Σκανδιναβίας

1002014: Σύζευξη τιμών στη βορειοδυτική Ευρώπη (NWE)

iv).

102Το ρυθμιστικό καθεστώς στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222

102Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

103Ο ρόλος των NEMOs στην σύζευξη των αγορών

106v). Σύζευξη ενδοημερήσιας αγοράς

107Συμβατικό Πλαίσιο

109Λειτουργικό Πλαίσιο

111Επόμενα βήματα για την SIDC

112vi). Σύζευξη αγοράς επόμενης ημέρας

113Συμβατικό πλαίσιο

114Λειτουργικό Πλαίσιο

116Επόμενα βήματα για την SDAC

1176. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

120III. Η Διασύνδεση των Αγορών στο Χειμερινό Πακέτο

1201. Εισαγωγή

2.

121Η Ενίσχυση της Περιφερειακής Προσέγγισης στις Ευρωπαϊκές Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας

123i). Η Περιφερειακή προσέγγιση στις τρεις δέσμες απελευθέρωσης

124ii). Η Περιφερειακή συνεργασία στο Χειμερινό Πακέτο

127iii). Η Περιφερειακή συνεργασία των ΔΣΜ

127Η μετάβαση από μια εθελοντική προσέγγιση σε ένα υποχρεωτικό πλαίσιο συνεργασίας

131Σύσταση Περιφερειακών Συντονιστικών Κέντρων -Γενικό πλαίσιο

132Γεωγραφική Αρμοδιότητα των Περιφερειακών Συντονιστικών Κέντρων

133Καθήκοντα

135Διακυβέρνηση

136Διαφάνεια και υποβολή εκθέσεων

138Επιλογικά Σχόλια

1383. Ο Μεταβαλλόμενος Ρόλος των ΔΣΔ

i).

140Η μεταστροφή του ρόλου των ΔΣΔ: Από το διαχωρισμό σε έναν ουδέτερο παράγοντα της αγοράς

ii).

144Περιορισμός του ρόλου των ΔΣΔ σε αναδυόμενους τομείς επιχειρηματικότητας

144Περιορισμός του ιδιοκτησιακού καθεστώς στα σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα

145Περιορισμός του ιδιοκτησιακού καθεστώς εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας

145Ουδέτερος ρόλος των ΔΣΔ στη διαχείριση δεδομένων

147iii). Ο Ευρωπαϊκός φορέας ΔΣΔ

147Ίδρυση του Ευρωπαϊκού φορέα ΔΣΔ

150Καθήκοντα του ευρωπαϊκού φορέα ΔΣΔ

1501. Γενικά καθήκοντα

1502. Συνεργασία με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας (ENTSO-E)

1503. Συμμετοχή στη διαδικασία εκπόνησης κωδίκων δικτύου

4.

151Η Λειτουργία των Κωδίκων Δικτύου και των Κατευθυντήριων Γραμμών στη Διασύνδεση των Αγορών

152i). Κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές: οριοθέτηση

ii).

155Πεδίο εφαρμογής της δεύτερης γενιάς κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών

iii).

158Έγκριση κωδικών δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών ως έκφραση της «κανονιστικής αρμοδιότητας» της Επιτροπής

159Διαδικασία έγκρισης εκτελεστικών πράξεων

161Διαδικασία έγκρισης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων

162Η διάκριση μεταξύ των κατ’ εξουσιοδότηση και των εκτελεστικών πράξεων

iv).

163Ο ρόλος των εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία ανάπτυξης κωδίκων δικτύων και κατευθυντήριων γραμμών.

163Στα πλαίσια της τρίτης δέσμης

164Στα πλαίσια του Χειμερινού Πακέτου

165Κώδικες δικτύου

166Κατευθυντήριες γραμμές

167v). Τροποποίηση κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών

1685. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

Μέρος Β΄

Η Θέση του Ενεργειακού Καταναλωτή

στην Ευρωπαϊκή Έννομη Τάξη

173I. Ο Ρόλος των Καταναλωτών στη Ρύθμιση των Αγορών

1731. Η Έννοια του Καταναλωτή

1742. Η Προστασία του Καταναλωτή στις Συνθήκες

1773. Η Έννοια του Καταναλωτή κατά το Ενωσιακό και το Εθνικό Δίκαιο

178i). Οριοθέτηση της έννοιας του καταναλωτή στο ενωσιακό δίκαιο

179Κριτήριο του φυσικού προσώπου

182Κριτήριο της μη επαγγελματικής δραστηριότητας

184ii). Οριοθέτηση της έννοιας του καταναλωτή στο εθνικό δίκαιο

1874. Ο Καταναλωτής ως Παράμετρος Απελευθέρωσης

1905. Η Έννοια του Ενεργειακού Καταναλωτή

6.

192Οι Τομεακές Ρυθμίσεις της Ενέργειας για την Προστασία των Καταναλωτών

1957. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

197II. Ο Ρόλος των Ενεργειακών Καταναλωτών στο Χειμερινό Πακέτο

1971. Εισαγωγή

2.

199Οι Ρυθμίσεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 για την Προστασία των Ενεργειακών Καταναλωτών

3.

200Ρυθμίσεις που ενισχύουν τον Ανταγωνισμό στις Αγορές Λιανικής

4.

201Περιορισμός των Δημόσιων Παρεμβάσεων για τον Καθορισμό των Τιμών Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας

i).

204Μέτρα περιορισμού της δημόσιας παρέμβασης στις τιμές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

ii).

205Μεταβατικά μέτρα για τον περιορισμό της δημόσιας παρέμβασης στις τιμές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

205Κριτική αποτίμηση

2065. Ευάλωτοι Πελάτες και Ενεργειακή Φτώχεια

2096. Ενίσχυση της Θέσης και Προστασία των Ενεργειακών Καταναλωτών

209i). Δικαιώματα που σχετίζονται με τη σύμβαση προμήθειας

209Βασικά συμβατικά δικαιώματα

211Δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή

214Εργαλεία σύγκρισης

216Λογαριασμοί

216Οι συνιστώσες της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας

218Οι ρυθμίσεις της νέας Οδηγίας

221Δικαίωμα εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών

222Δικαίωμα συλλογικής εκπροσώπησης

222Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης

ii).

225Δικαιώματα που σχετίζονται με ενεργό συμμετοχή των καταναλωτών στις αγορές ενέργειας

225Ενεργειακές κοινότητες πολιτών

226Οι ενεργειακές κοινότητες στο Χειμερινό Πακέτο

228Διαχείριση ζήτησης (Demand Side Management)

231Δικαίωμα σύναψης σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας

233Ενεργοί πελάτες

237Διαχείριση δεδομένων

240Έξυπνα συστήματα μέτρησης

2457. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

IΙΙ.

247Η Τεχνολογία Blockchain ως Προοπτική Ενίσχυσης των Ενεργών Καταναλωτών

2471. Η Ψηφιοποίησης της Ενέργειας

2502. Εισαγωγικά Προλεγόμενα

2523. Τεχνολογία Blockchain

4.

255Σύγκριση μεταξύ των Δημόσιων και Ιδιωτικών Εφαρμογών Blockchain

2565. Εφαρμογές Blockchain στον Ενεργειακό Τομέα

258i). Συναλλαγές με κρυπτονομίσματα

258ii). Η χρήση των smart contracts στα ενεργειακά δίκτυα

259iii). Κατανεμημένη βάση δεδομένων

260iv). Κατανεμημένη βάση δεδομένων εγγυήσεων προέλευσης

6.

261Η Εξέλιξη του Δικαίων των Συμβάσεων και η Έλευση των Smart Contracts

2657. Η Νομική Φύση των Smart Contracts

2678. Η Συμβολή των Smart Contracts στην Κανονιστική Διαδικασία

2709. Νομικές Προκλήσεις

i).

271Συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας peer-to-peer βασισμένες στην τεχνολογία Blockchain

275Νέο μοντέλο οργάνωσης των peer-to-peer συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας

279ii). Δίκαιο προστασίας καταναλωτή

283iii). Δίκαιο προσωπικών δεδομένων

29210. Συμπερασματικές Παρατηρήσεις

297Συμπεράσματα

303Βιβλιογραφία

303Βιβλία και Κεφάλαια σε Βιβλία

303Ελληνική βιβλιογραφία

305Διεθνής βιβλιογραφία

308Άρθρα σε Επιστημονικά Περιοδικά

308Ελληνική βιβλιογραφία

309Διεθνής βιβλιογραφία

315Νομοθεσία

315Νόμοι

316Κανονισμοί

319Οδηγίες

320Νομολογία.

320ΔΕΕ και ΓΔΕΕ

323Επιτροπή

324Τεκμηρίωση

328Μελέτες, Εκθέσεις Πεπραγμένων, Δελτία Τύπου

328Ελληνική βιβλιογραφία

328Διεθνής βιβλιογραφία

331Ηλεκτρονικές Πηγές

333Ευρετήριο εικόνων

334Ευρετήριο Πινάκων